Entre les murs

Τίτλος: Entre les murs
Έτος: 2008
Σκηνοθέτης: Laurent Cantet
Συγγραφέας: François Bégaudeau
Info: Imdb

«Τι έμαθες τη χρονιά που πέρασε;»
«Δεν έμαθα τίποτα»
«Δεν είναι αλήθεια αυτό. Κάτι θα έμαθες.»
«Μα είμαι η ζωντανή απόδειξη!»

Η σχέση καθηγητή-μαθητών εν τη γενέσει της είναι μια σχέση εξουσιαστική. Λίγο πολύ η ταινία σκιαγραφεί την προσπάθεια ενός δασκάλου σε ένα σχολείο του Παρισιού να ισορροπήσει ανάμεσα στην ελάχιστη δυνατή πειθαρχεία που προσπαθεί να επιβάλει (ώστε να μπορεί να κάνει "τη δουλειά του") και στις αναταράξεις που μπορεί να δημιουργήσουν οι υπερβολικές και αυστηρές ποινές.

Η ιστορία είναι αληθινή. Ο δάσκαλος είναι ο François Bégaudeau που την έγραψε αρχικά σε βιβλίο και στη συνέχεια σενάριο για την ταινία. Οι μαθητές είναι οι πραγματικοί του μαθητές (για τους παρατηρητικούς: εκτός από έναν) και κατάγονται από διαφορετικά σημεία του κόσμου.

Η περιφρόνηση για το σχολείο είναι έκδηλη σε πολλούς μαθητές, οι οποίοι θεωρούν τα περισσότερα πράγματα που διδάσκονται άχρηστα. Ακόμα και στο μάθημα των γαλλικών (όπου εξελίσσεται η ιστορία) αντιδρούν όταν πρέπει να μάθουν λέξεις και φράσεις που πρακτικά δεν τις χρησιμοποιεί κανένας στις γειτονιές που ζουν.

Ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό η τάξη με τις αντιθέσεις της. Ο δάσκαλος αποτυγχάνει αρκετές φορές να γίνει "φίλος" τους καθώς διακατέχεται απ' τον μύθο(;) του σεβασμού. (Τιμωρεί τον μαθητή που θα του μιλήσει στον ενικό).

Τελικά μπορεί να γίνει υπέρβαση αυτής της διαχωριστικής γραμμής; Αυτό είναι που προσπαθεί να θίξει η ταινία χωρίς να δίνει οριστική απάντηση. Η συμβολική σκηνή που δάσκαλοι και μαθητές παίζουν όλοι μαζί ποδόσφαιρο, σίγουρα δίνει μια αισιόδοξη νότα, αλλά όλα όσα έχουν προηγηθεί δεν μπορούν ξεπεραστούν τόσο απλά.

Γενικώς η ταινία σε κερδίζει στα σημεία, κυρίως γιατί δεν προσπαθεί να εξωραΐσει την εκπαιδευτική διαδικασία, ούτε να προβάλει ένα δάσκαλο που καταφέρνει το ακατόρθωτο (όπως γίνεται σε αρκετές αμερικάνικες ταινίες παρόμοιας θεματολογίας). Λάθη θα κάνουν και τα παιδιά, ακριβώς γιατί δεν μπορούν διαχειριστούν την αέναη αμφισβήτηση τους προς κάθε κατάσταση που θεωρούν καταπιεστική (ή όπως το είπε η ψυχαναλύτρια του donnie darko επειδή δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δυνάμεις του κόσμου που θεωρούν απειλητικές) και επειδή σε τελική ανάλυση είναι παιδιά.

Η διάρκεια της ταινίας είναι δύο ώρες αλλά ο ρυθμός της είναι καταπληκτικός. Την κατατάσσω στην κατηγορία των ταινιών που και τέσσερις ώρες να ήταν δεν θα με κούραζε καθόλου. (Ναι έχω μια αδυναμία στον κινηματογράφο της πολυλογίας :P)

Ηθικό Δίδαγμα (τα τα!): Ένα απ' τα πιο μεγάλα στοιχήματα που προσπαθεί (ή θα πρεπε να προσπαθεί) ένας εκπαιδευτικός είναι να φέρει την κοινωνία εντός της τάξης. Οι τοίχοι ενός σχολείου πολλές φορές μπορεί να φαίνονται σαν το όριο της επικοινωνίας ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και το εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι τόσο κλειστό.

ΥΓ. Κρατείστε πάντως και μικρό καλάθι γιατί οφείλω να ομολογήσω πως έχω μια αδυναμία (ναι ακόμα μία) στις ταινίες παιδαγωγικής/εκπαιδευτικής θεματολογίας (επαγγελματική διαστροφή).